Bij het gebruik van een prothese belast u de huid van uw arm of been op een plaats die u normaalgesproken nooit belast. Daardoor kunnen vervelende huidklachten ontstaan, zoals drukplekken, blaren en infecties door bacteriën, gisten of schimmels. Denk ook aan eczeem, cysten (kleine ronde balletjes in de huid), eeltvorming, schaafwonden en blaren, oedeem (vochtophoping), jeuk, verkleuringen of allergische reacties.
In de brochure ‘Problemen met de stomphuid’ van KorterMaarKrachtig leest u meer over het voorkómen, ontstaan en behandelen van huidklachten door een goede stompverzorging en onderhoud van liners en prothese.
Belangrijkste tips
- Controleer uw stomp iedere dag op wondjes, blaren, rode plekken en andere bijzonderheden. Gebruik een handspiegeltje om de achterkant te bekijken.
- Was de koker met een middel dat bacteriën en schimmelvorming tegengaat (bijvoorbeeld Hibiscrub) en laat goed drogen.
- Was stompsokken regelmatig op een temperatuur boven de 70 graden met een neutraal wasmiddel (zonder wasverzachter).
- Laat bij problemen de pasvorm van uw prothese nakijken.
- Loop niet te lang door met wondjes, blaren of andere bijzonderheden.
- Als u uw prothese een paar dagen of langer niet draagt, probeer dan wel de liner te dragen of zwachtel de stomp om de vorm te behouden. Anders past de koker straks misschien niet meer.
Tips van gebruikers
Talkpoeder‘Als een nieuwe siliconen liner te veel trekt aan mijn huid zodat er irritatie ontstaat, dan doe ik altijd talkpoeder op mijn been of aan de binnenkant van de liner. Dit geeft mijn huid rust.’
Engels pluksel tegen cystes in de lies
‘Ik heb een bovenbeenamputatie vanaf mijn 24e (ben nu 59). Vanaf mijn pubertijd heb ik veel last van cystes gehad in mijn lies aan de prothesekant. Een tip van een vriendin heeft me veel ellende bespaard. Zij adviseerde me een strook ‘Engels pluksel’ (zacht katoen) tussen lies en protheserand te doen. Ik heb geen irritaties meer en nauwelijks nog een cyste. Ik blijf het dagelijks preventief gebruiken. Je koopt dit bij de apotheek per rol. Ik knip er een strook van ongeveer 15 cm per keer af. Met behulp van de aantreksok trek ik de strook voor ongeveer de helft mee de koker in.’
In de vriezer‘Ik leg de binnenkoker van mijn prothese regelmatig een nachtje in de vriezer. Dat doodt eventuele huidschimmels.’
Transpiratie
Zweet is naast oncomfortabel ook een broedplaats voor bacteriën. Het is niet voor niets dat orthopedisch technici adviseren om uw liner of kous in de zomer vaker te wassen. Trek als het warm is uw prothese overdag wat vaker uit, maak de stomp goed droog en trek een schone liner aan. Ook even wassen met koud water kan fijn zijn. Of gebruik babydoekjes om uw stomp op te frissen. Vergeet niet om hem daarna goed af te drogen. Overleg met uw arts of prothesemaker over het gebruik van antitranspirant. Zij kunnen middelen adviseren die bij uw situatie passen.
Extra kous‘Neem als je op pad gaat schone kousen en een paar kleine handdoekjes mee. Door het zweten kan de stomp in de loop van de dag wat kleiner worden. Met een extra kous voorkom je dat er wrijving ontstaat.’
Aluminiumchloride'Behandel de huid met aluminiumchloride 20%, via de huisarts op recept te krijgen.'
Botox'Ik haal botox-prikjes bij de dermatoloog aan het begin van de zomer. Een stuk of 60 prikjes, dat helpt me de zomermaanden door. Maar bij 30 graden en hoger is alles warm en zweterig, dus uit die poot!'
Prothese uitlaten‘Ik doe de prothese bij warm weer gewoon zo weinig mogelijk aan.’
Borotalco‘Ik gebruik Borotalco (deodorant met talk) op mijn stomp. Dit werkt voor mij als beginnend loper met een bovenbeenamputatie nu goed! Geen warmte-uitslag meer gehad en nauwelijks zweet in mijn liner. Maar boven de 30 graden zet ik mijn pootje wel in de hoek… dan is mijn rolstoel een stukje prettiger!’
Prothesesok‘Ik gebruik de Swiftwick Valor prothesesok, verkrijgbaar in verschillende maten en hoogtes. Ik doe hem om mijn stomp en dan de liner erover. Deze sok neemt het zweet op, waardoor ik niet meer loop te soppen in m'n liner. Ik heb hem via de orthopedische instrumentmakerij en ben er heel erg blij mee.’
Koud water'Ik vind het nog wel eens fijn om mijn stomp tussendoor even in een emmer koud water te verfrissen. Liner weer schoon en droog maken en weer verder… De prothese de hele dag uit is geen optie op mijn werk. In de zon leg ik er weleens een witte handdoek over, dat scheelt veel. Aluminiumfolie helpt ook!'
Dunne sok of kniekous'Ik draag een myo-elektrische handprothese met liner. Met warm weer draag ik een dunne, lange sok of kniekous over mijn stomp voor ik de prothese aan doe. De electroden in de koker van de prothese werken nog steeds ondanks deze sok, het helpt enorm. Gewone sok of kous voor je voeten. Sokken van bamboevezels zijn ook een aanrader, huidvriendelijker. Ik heb ook een niet-elektrische fietsprothese. Daarin draag ik een badstof sok. Dit heeft nog een extra voordeel: het dempt de schokken. Ik neem altijd een extra, droge sok mee.'
In de zon'Als je buiten met je prothese aan in de zon zit, kan de koker - en dus je stomp - heel heet worden. Dit gaat sneller dan je denkt. Pas hier echt mee op, want het kan zelfs brandblaren tot gevolg hebben!'
Parapluutje'Ik klem zo’n parapluutje op de rand van mijn stoel zoals je ook wel op kinderwagens ziet. Als je dan meedraait met de zon blijft je prothese steeds in de schaduw en wordt niet warm. Voor een kort moment helpt het ook om een krant op je prothese te leggen, dat geeft ook wat schaduw.
Zonnen zonder prothese'Goed insmeren en al te felle zon vermijden, zo heb ik mooie bruine 1,5 benen.'